Met een katholieke opvoeding heb ik de eerste decennia van mijn leven tijdens deze christelijke feestdagen de mensen in mijn omgeving een Zalig Kerstmis gewenst. Ik ben geboren vóór het Tweede Vaticaans Concilie, dus ik heb de Grote Kerkvernieuwing van begin af aan meegemaakt. Het zalige raakte uit de gratie. Nog lange tijd reserveerde ik het Zalig Kerstmis voor een wijze, oude man die het Rijke Roomsche Leven nog van nabij had meegemaakt. Voor hem had die wens nog betekenis.
Tegenwoordig wens ik de mensen om me heen prettige feestdagen of heel frivool een vrolijk kerstfeest. En natuurlijk de beste wensen voor het nieuwe jaar, alles wat wenselijk is, een gelukkig nieuwjaar of als ze me net even voor zijn gewoon: van hetzelfde. Want ook 'zalig' nieuwjaar is met de secularisatie een stille dood gestorven.
Al vele jaren maak ik zelf mijn kerst- en nieuwjaarskaart. Elk jaar bedenk ik daarvoor een andere foto. Meestal komt het idee pas op een moment dat ik de zelfgemaakte foto bij gebrek aan een ingeving maar eens wilde overslaan.
Zo ging het ook dit jaar. Begin deze maand waren we in Brugge en ik had vooraf bedacht dat die stad genoeg motieven had voor mijn kerstkaart. Maar het viel me tegen. Tot ik de kerstman naast de televisie in onze hotelkamer eens vriendelijk aankeek. Zou jij...? Hij gaf geen antwoord en zwijgen is toestemmen. Voor hij en ik het in de gaten hadden, zat hij in het licht op de vensterbank. Wat bijflitsten om de donkere kant op te helderen en klaar was mijn wenskaartfoto. Thuis nog even een tekst erop en vervolgens de printer aan het werk gezet. Ik druk de kaarten af op een formaat van 13 bij 13 centimeter. Dan passen ze prima in de enveloppen van 14 bij 14 die de boekwinkel hier in het dorp verkoopt.
Ze zijn inmiddels verzonden. En die vakantie in Brugge? Die was zalig.
 |
| Ho ho ho. Zalig. |
Lange tijd maakte ik geen onderscheid in vogelsoorten. Alles wat veren had noemde ik simpelweg mussen. Je had grote en kleine mussen. Als het warm was vielen ze van het dak en als het koud was vroren ze dood. Zo eenvoudig zag ik het mussenleven.
Eens ooit hipte er zigzaggend een mus voor onze camper uit, toen we in het hoge noorden van Scandinavië wegreden van een illegaal kampeerplekje aan een bergmeertje in een uitgestrekt bosgebied. Het zag er uit alsof de mus in paniek op zoek was naar een schuilplaats onder moeders rokken. Zoals een kind dat ontdaan om zijn moeder roept.
Sindsdien noemen mijn vrouw en ik deze vogelsoort het mama-mama-vogeltje. In een determinatieboekje vonden we trouwens, dat dit een kwikstaartje was.
Ik ben geen vogelkenner, maar ik behoor inmiddels wel tot de mensensoort die als het vriest de vogeltjes in de tuin bijvoert. Ze krijgen vetbollen, pinda's, zaden en wat zoal nog meer geprepareerd in netjes bij de Boerenbondswinkel te koop is. Sinds de grote boom in onze tuin door een storm is geveld, leggen we het vogelvoer gewoon op een tuintafel. Het ligt zodanig dat we er vanachter onze ontbijttafel genietend naar kunnen kijken en natuurlijk ligt het mooi in het zicht van mijn fotocamera.
De eerste gast was vanmorgen een roodborstje, maar al gauw landde er een vrouwtjesmerel op tafel. Die ging het gevecht aan met een netje nootjes en zaden. Het werd een ware struggle for life. Waarschijnlijk zou deze merel elders in de vrije natuur minder energie verspild hebben bij het bemachtigen van voedsel. Maar ik en mijn 7D smulden van deze actie.
 |
| Smullen van bijvoeren. |
Veel toeristen lopen in een toeristenstad even een monumentale kerk binnen. Thuis zouden ze niet op het idee komen om een kerk te bezoeken. Maar door de display van hun fototoestel of videocamera willen ze graag even kijken naar al die fraaie heiligenbeelden, of naar die mooi gesneden preekstoel. Het kerkzilver en andere kunstschatten doen het ook goed in de reeks vakantiekiekjes.
In een kerk ben je al snel onder de indruk van al die religieuze rijkdom. Als er ook nog eens mooi licht op valt door de glas-in-loodramen, dan rijg je de jpegjes in rap tempo aaneen. Vandaag zag ik ze weer, al dan niet flitsend, met compactcamera's die veelal te weinig iso-gevoeligheid hebben voor dat monumentale kerkschoon. Maar ach, kwaliteit wordt niet gevraagd. Het is maar om thuis te kunnen laten zien dat je er geweest bent of als herinnering aan je culturele belangstelling tijdens je vakantie.
Als je dat toeristisch moois op ansichtkaarten kunt kopen, heb ik er al snel geen fotografische belangstelling meer voor. Ik ga op zoek naar andere plekjes in de kerk en ga zo'n godshuis dan ook met andere ogen bekijken. Het is niet alles goud wat er blinkt, zie ik dan.
Vandaag vond ik in de Onthaalkerk van Onze Lieve Vrouw in Brugge een paar van die plekjes waar toeristen in de regel geen oog voor hebben. Ik zag een kerk in verval. De dank aan Maria hing aan een afgebladderde muur in een hoekje en twee bidstoelen waren er als vergeten rekwisieten weggezet. Als deze foto een symbool mag zijn voor de hedendaagse Katholieke Kerk in verval, dan is er ook hoop. Rechts is een stukje zichtbaar van een poot van een bouwsteiger. De wederopbouw is nabij.
 |
| Wederopbouw nabij. |
We hadden dit jaar de zee nog niet gezien en dichterbij dan deze week komen we waarschijnlijk niet meer. Dus reden we vanmorgen van Brugge naar het strand van Blankenberge. Tot het ging regenen maakten we een strandwandeling en maakte ik foto's bij de pier. De pier zelf was gesloten en dat was mijn geluk. Want nu ben ik onder de pier gaan lopen en daar zag ik allerlei fotografisch interessante motieven die je niet vindt bovenop de pier waar de toeristen komen.
Bij De Slegte kocht ik vanmiddag voor de prijs van twee fotobladen het 256 pagina's dikke boek 'Door het oog van de lens'. Daarin trof ik een foto aan uit de serie die Rineke Dijkstra maakte van pubers in badpak op het strand. In het boek wordt uitgelegd welke filosofie er achter deze fotoserie zit. 'Een samenballing van kwestbaarheid en macht', heeft Dijkstra zelf ooit over deze puberserie gezegd.
Terwijl ik deze ochtend onder de pier aan het fotograferen was, liep mijn vrouw een stuk verderop over een dijk van keien, zeewier, zand en schelpen. De dijk was een streep in het landschap met daarop mijn vrouw als een nietig poppetje. Ik heb er verder geen filosofie bij. Gelukkig maar voor mijn vrouw. Het was te koud voor een badpak.
 |
| Geen Dijkstra maar dijk. |
In Brugge struikel je over de chocolade. Er is een chocolademuseum, maar wie chocolade wil zien of proeven kan beter door de winkelstraten gaan scharrelen. Etalage na etalage wordt er chocolade in allerlei soorten, maten en smaken getoond.
In deze etalage heeft de chocoladevormgever zich wel bijzonder uitgeleefd. Een kort moment dacht ik dat ik naar de versnellingspook van een auto stond te kijken, maar toen ik die vrouwenborsten en die naakte lichamen in puur en melk zag liggen, wist ik wel beter.
Dat meisje op de foto kijkt heel onschuldig naar de pralinés van witte chocolade, en dat marsepein eronder zou ook nog kunnen, maar de jongen en het meisje die in de etalageruit weerspiegelen hebben duidelijk een andere smaak. Hun blik is wat lager gericht.
En wij? Och, we hadden nog wat chocoladetruffels van de kerstmarkt in Durbuy bij ons. Maar we zijn nog een paar dagen in Brugge. Ik zal het adres onthouden, want ik hou wel van een lekker stuk, eh, chocolade.
 |
| Een lekker stuk. |
Het leek wel alsof vanmorgen de hemel op ons dak was gevallen. We keken vanuit ons weekendhuisje in Somme-Leuze over het dal van de Ourthe en zagen dat de bossen omhelsd werden door wolken.
Het was geen dik pak mist, waardoor je geen honderd meter ver kon kijken. Het was ook geen ragfijn glasgordijn waardoor een diffuus licht viel. Nee, het waren echte wolken, zoals gezegd: alsof de hemel op ons dak was gevallen.
Het was een prachtig gezicht. Want boven de wolken scheen de zon. Tussen de wolkenflarden kon je bossen ontwaren. Ik pakte mijn camera en zette er een telelens op. Zo kon ik de vergezichten beter inkaderen en er de interessante stukken uit naar voren halen. Op de foto die ik hier laat zien is op de voorgrond nog de top van een boom zichtbaar die in het dorp onder ons huisje staat. Iets daarboven tekent zich een boomkruin af die vol maretaken zit. Daarboven zie je door de wolken heen de bossen bij Grandhan. En - nog net zichtbaar - die witte baan rechts onder in de foto is een wolkenflard waarop de zon schijnt. Maar waarom vertel ik dit? Het doet er niet zozeer toe wat je ziet; het gaat me om de sfeer. Als fotograaf voel ik me met zo'n plaatje in de wolken.
 |
| In de wolken. |
